تست خازن
معمولا در بین خازنها ” خازن الکترولیتی بیشتر خراب میشود و نشتی پیدا میکند یعنی یک حالت اتصالی کمی بین دو صفحه فلزی خازن از طریق عایق بین دو صفحه ایجاد میشود و برای اینکه دقیقا متوجه شویم خازن نشتی دارد ” یا نه بایستی از دستگاه خازن سنج ایستاده کنیم.
خازن چیست؟
خازن قطعه ای الکترونیکی است که شامل دو هادی رسانا مجاور که توسط لایه ای از یک ماده غیر رسانا است ، تشکیل شده است. از خازن ها در مدارهایی مانند تنظیم کردن، بایپس، کوپلینگ و فیلترینگ استفاده میشود. و به واسطه ذخیره انرژی الکتریکی که در خازن روی میدهد میتواند یک میدان الکتریکی پایدار و یکنواخت را ایجاد کند. انواع خازنها:
انواع خازنها
- خازن تک فاز AC
- خازن تک فاز AC/DC
- خازن سه فاز AC
- خازن DC
بازرگانی راد الکتریک بین الملل نماینده انحصاری فروش خازنها ، فروش ابرخازنها با برندهای خازن کندیل Kendeil، خازن دوکاتی Ducati ، خازن الکترونیکون Electroniconو برند ابرخازن ال اس LS در ایران میباشد.این شرکتهای تولید کننده خازن انواع خازنها را در مدل های خازن ac، خازن dc، خازن ac/dc ، خازن تک فاز، خازن سه فاز، خازن استوانه ای، خازن آلومینیومی با امکان خرید خازن، خرید ابرخازن، با قیمت خازن و قیمت ابرخازن مناسب فراهم میکند.
در این مقاله به طور کامل در مورد نحوه اندازه گیری و تست خازن و خازن الکترولیتی آلومینیومی را به کمک مولتی متر بررسی میکنیم.
پیش از بررسی مقاله، جهت درک بهتر می توانید ویدئو آموزشی نحوه تست خازن را اینجا ببینید.
چرا خازن ها باید تست ولتاژ شوند؟
آزمایش مقاومت ولتاژ به آزمایش توانایی تحمل ولتاژ در برابر دستگاه های مختلف الکترونیکی است. فرآیند اعمال ولتاژ بالا به یک ماده عایق بدون آسیب رساندن به عملکرد ماده عایق ، یک آزمایش ولتاژ مقاومت محسوب میشود. به طور گسترده ، هدف اصلی از توانایی تحمل ولتاژ ، درواقع تحمل ماده عایق در برابر ولتاژ کاری و ولتاژ بیش از حد است و سپس بررسی عملکرد عایق تجهیزات مطابق با استاندارد ایمنی است.
تفاوت خازن های مورد تست:
الف) آزمایش خازن با ظرفیت خازنی بسیار کم:
به دلیل آنکه این خازنها دارای ظرفیت کمتر از 1میکروفاراد هستند، با مولتی متر نمیتوان مقدار ظرفیت را اندازه گیری کرد، اما میتوان با انجام آزمایش پی به خرابی یا نشتی خازن برد. در شرایط عادی مقدار مقاومت هر دو انتهای مولتی متر باید R × 10 k بی نهایت باشد. اگر مقدار مقاومت مشخصی اندازه گیری شود یا نزدیک به صفر باشد ، به این معنی است که خازن یا نشتی دارد یا معیوب است.
ب) آزمایش خازن با ظرفیت خازنی زیاد:
معمولا ظرفیت خازنی بالا توسط 1K-10K میتوان آزمایش کرد. جابه جایی متر رو هنگام شارژ کردن ببینید، مقدار مقاومت با اخرین متر مشخص میشود. هرچه به سمت چپ نزدیکتر باشد بهتر است. اگر مقاومت خیلی کم باشد، نمیتوان از آن استفاده کرد.
ج) آزمایش سوپرخازن:
روش اندازه گیری ابرخازن ها با سایر خازنها متفاوت است. سوپرخازن ها دارای ظرفیت خازنی فوق العاده زیادی هستند که نمی توان مستقیماً توسط تجهیزات استاندارد اندازه گیری کرد. روش های معمول برای آزمایش ظرفیت این خازن ها از طریق شارژ ابر خازن ها در ولتاژ نامی و تخلیه ابر خازن ها با یک بار جریان ثابت است.
بازرگانی راد الکتریک بین الملل ارایه دهنده برترین خازنهای dc و خازنهای ac بوده که در تمامی رنج های متفاوت خازن و برندهای معتبر امکان فروش خازن را در سرتاسر ایران دارد.
1- برای تست خازن برق را قطع کنید
برای ایمنی کار موتور را از برق ورودی قطع کنید. مطلوب و ایده آل این است که کابل و یا دو شاخه جدا شود. رویه تست خازن فقط بایستی پس از اطمینان از قطع بودن برق شروع شود.
2- ولتاژ باقیمانده در خازن تحت تست را بررسی کنید.
هنگامی که شما قصد دارید شرایط و مقدار الکتریسیته خازن را تست کنید انجام یک کار برای خالی کردن انرژی ذخیره شده در خازن ضروری است. با استفاده از یک تیغه فلزی یا آچار پیچ گوشتی با دسته عایق ولتاژ ذخیره شده در خازن را دشارژ کنید. این کار براحتی توسط اتصال کوتاه کردن ترمینالهای خازن انجام میشود. خازن تحت آزمون ممکن است در هنگام دشارژ کردن جرقه زده و صدای پاپ از خود بدهد. این طبیعی است.
نیاز است قبل از انجام تست خازن از مدار جدا گردد. برای جدا کردن خازن یکی و یا هر دو ترمینال خازن تحت آزمون را از الکتروموتور جدا کنید. جدا کردن فقط یک سمت خازن نتیجه مطلوب را میدهد. اما جدا کردن کامل خازن از موتور، اتصال پرابهای اندازهگیری را کمی مشکل میکند.
انواع تست خازنها
تست خازن (اندازه ظرفیت) با استفاده از مولتی متر دیجیتال
- تست مستقیم با یک خازن:
بعضی از مولتی مترهای دیجیتالی قابلیت عملکرد اندازه گیری ظرفیت خازن را دارند و دامنه آنها به پنج بازده 2000p, 20n, 200n, 2μ and 20μ تقسیم میشوند. برای اندازه گیری هم میتوانید دو پایه تخلیه شارژ شده خازن را به جک Cx متصل کنید و محدوده مناسب را برای خواندن اطلاعات مشخص کنید.
بازده 2000pF مناسب برای اندازه گیری ظرفیت خازن های کمتر از 2000p فاراد میباشد. بازده 20nF مناسب برای ظرفیت های بین 2000p تا 20n فاراد میباشد. همچنین رنج 200 نانوفارد مناسب برای ظرفیت خازن 20 الی 200 نانو فاراد بوده و به همین ترتیب بازده 20میکروفاراد مناسب برای ظرفیت خازنهای بین 2 الی 20 میکروفاراد میباشد.
تجربه نشان داده است که برخی از انواع مولتی مترهای دیجیتال در اندازه گیری محدوده خازن زیر 50pF خطای زیادی دارند، بنابراین برای اندازه گیری ظرفیت های کوچک خازنی از روش سری استفاده میکنیم.
روش سری:
ابتدا یک خازن با ظرفیت حدودی 220pF را با مولتی متر اندازه میگیریم ، سپس این خازن را با خازن ظرفیت کوچکتر سری کرده و مجددا با مولتی متر اندازه میگیریم، تفاضل دو ظرفیت معادل ظرفیت خازن کوچکتر است. این روش برای ظرفیت خازنهایی کوچک بیت 1 تا 20پیکوفاراد بسیار دقیق است.
2. تست با مقاومت سنج:
یکی دیگر از روشهای تشخیص ظرفیت خازن، استفاده از مقاومت سنج مولتی مترهایی است که دارای سنجش مستقیم خازن نیستند. این روش ثابت کرده است که فرآیند شارژ شدن خازنها با استفاده از مولتیمتر دیجیتالی که درواقع تغییرات ولتاژ شارژ را با مقادیر دیجتالی گسسته نمایش میدهد، قابل مشاهده است.
این روش برای اندازه گیری خازن های با ظرفیت بزرگ از 0.1 میکروفاراد تا چندین هزار میکرو فاراد مناسب است.
روش اندازه گیری با مولتی متر:
همانطور که در شکل نشان داده شده است، ابتدا مولتیمتر دیجیتالی را در محدوده مناسب مقاومت سنج انتخاب نموده، و حتما برای خازن های آلومینیومی الکترولیتی، سر پراب قرمز مولتی متر به الکترود مثبت و سر پراب مشکی به الکترود منفی خازن متصل شود. پس از اتصال، نمایشگر از عدد 000 به تدریج افزایش یافته و به عدد 1 میرسد. اگر 000 به طور پیوسته نمایش داده شود، به این معنی است که خازن مدار-کوتاه شده است. اگر عددی پایدار باشد، یعنی قطب داخلی خازن مدار باز است یا رنج مقاومت به درستی انتخاب نشده است.
مدار زیر نشان میدهد در حین تست خازن، منبع تغذیه مثبت شارژ میشود. در لحظه شروع شارژ، ولتاژ خازن صفر است بنابراین مولتی متر عدد 000 را نشان میدهد، با افزایش تدریجی ولتاژ خازن، عدد مولتی متر به تدریج افزایش مییابد و به محض آنکه Vc = 2VR شد، مولتی متر 1 را نشان میدهد.
توصیه میشود که جهت اندازهگیری ظرفیت خازن های کوچک، محدوده مقاومتی بالا انتخاب شود و برای ظرفیتهای بالا، محدوده مقاومتی کم. زیرا اگر محدوده مقاومت بالا و ظرفیت خازن زیاد باشد، طول شارژ شدن خازن طولانی شده و اگر مقدار هر دو کم باشد، زمان شارژ شدن بسیار کوتاه خواهد بود و امکان مشاهده تغییرات خازن روی نمایشگر، وجود ندارد.
3. تست با محدوده ولتاژ
از بخش DC مولتی متر دیجیتالی برای اندازه گیری ظرفیت خازن اتسفاده میشود، این روش غیرمستقیم جهت تشخیص ظرفیتهای خازن بین 220پیکوفاراد تا 1میکروفاراد مناسب بوده و میتوان جریان نشتی خازن را به طور دقیق اندازهگیری کرد.
روش اندازه گیری با مولتی متر:
مانند شکل زیر، ی E یک باتری 1.5 ولتی است، مولتی متر روی بخش DC 2V تنظیم شود، پراب قرمز به قطب مثبت خازن و پراب مشکی به قطب منفی خازن متصل شود، مقاومت ورودی Rin هم 10مگا اهم باشد. بعد از روشن شدن، باتری شروع به شارژ کردن خازن Cx از طریق Rin کرده و ولتاژ خازن در طول زمان شروع به افزایش میکند.
به طور مختصر میتوان گفت اگر خازن مدار باز (بدون ظرفیت) باشد، نمایشگر 000 را نشان میدهد و اگر اتصال کوتاه باشد، مقدار نمایش داده شده همیشه از ولتاژ E بیشتر خواهد بود و با گذشت زمان تغییر نخواهد کرد.
جهت بهرهمندی بیشتر از آموزش تست خازن، آزمایش خازن و مقالات مرتبط در مورد خازنها، در هر لحظه میتوانید از طریق راههای ارتباطی، سوالات فنی خود را در مورد انواع خازن از کارشناسان فنی ما بپرسید و یا در مورد اطلاع از قیمت خازن و خرید خازنها از یکی از روشهای خرید حضوری و یا خرید آنلاین اقدام فرمایید.
1-تست خازن بدون قطب
دو سر اهمتر را روی رنج ضربدر یک کیلو است به دو سر خازن زده اگر عقربه حرکت نکرد و روی بینهایت ماند یا کمی حرکت کرد و برگشت خازن سالم است.
2- تست خازن الکترولیتی (باقطب)
دو سر اهمتر را که روی رنج ضربدر ۱۰۰ است به دو سر خازن زده اگر عقربه اهمتر رفت و برگشت نمود خازن سالم است اگر عقربه روی صفرایستاد خازن اتصال کوتاه شده واگر عقربه در برگشت روی صفر نیامد نشتی دارد.
3- تست خازن متغیر (واریابل)
دوسر اهمتر را به دو سر پایه ” دو پایه کنار هم واریابل زده” و دسته واریابل را چرخانده اگر عقربه هیچ حرکتی نشان نداد و روی بینهایت ماند سالم است.
4- تست خازن روی مدار
تست خازن یا اهمتر” حداقل باید یک پایه خازن را خارج نموده و دو سر اهمتر را به دو سر خازن وصل نموده به طور کلی در مورد خازن های الکترولیتی عقربه اهمتر باید رفت و برگشت کند ودر بقیه خازنها در صورت سالمی عقربه اصلا نباید حرکت کند.
5- تست خازن متغییر (واریابل) روی مدار:
واریابل روی مدار تست نمیشود و بایستی پایههای آنرا در لحیم آزاد نمود و اهمتر را به دو پایه آن وصل نمود اگر عقربه حرکت نکند سالم است معمولا به این روش نمیشود واریابل را دقیق تست نمودو از روی عیبهای رادیو میتوان به خرابی واریابل پیبرد. مثلا رادیوئی که در هنگام چرخاندن واریابل سوت میکشد و یا خش خش ایجاد میکند و یا در قسمتی از صفحه ” ایستگاهی را نمیگیرد ویا ایستگاهها را مخلوط میکند و یا فقط یک ایستگاه را میگیرد واریابلش خراب است.
6- تست خازن متغییر(واریابل) به طریقه ولتاژگیری:
اگر ولتاژ بیس ترانزیستور مخلوط کننده با تغییر واریابل تغییر نمود واریابل سالم است.
جهت آموزش و درک بهتر مطالب فوق، ویدئو آموزشی تست خازن را در کانال آپارات مشاهده فرمایید.
چرا باید ظرفیت خازن را اندازه بگیریم؟
هدف از اندازه گیری مقدار ظرفیت خازن ، در تجهیزات برقی، بررسی تغییرات مقدار خازن است. با مقایسه مقدار اندازه گیری با مقدار نامی خازن، میتوانیم به این نتیجه دست یابیم که آیا سیم کشی داخلی ایراد دارد، یا عایق خازن به دلیل رطوبت خراب شده، یا خازن معیوب است یا به هر دلیلی نشتی دارد یا خیر!...
نشتی خازنها
معمولا در بین خازنها ” خازن الکترولیتی بیشتر خراب میشود و نشتی خازن پیدا میکند یعنی یک حالت اتصالی کمی بین دو صفحه فلزی خازن از طریق عایق بین دو صفحه ایجاد میشود و برای اینکه دقیقا متوجه شویم خازن نشتی دارد ” یا نه بایستی از دستگاه خازن سنج ایستاده کنیم.
علائم نشتی دار بودن خازنها چیست؟
معمولا اگر دستگاه برای مدتی روشن باشد ” خازن داغ میشود ” یا باد میکند ” یا پلاستیک قسمت پائین خازن حالت نرمی خود را از دست داده و خشک شده است.
واحد ظرفیت در SI فاراد است که با F نشان داده میشود و آن ظرفیت خازنی است که هرگاه اختلاف پتانسیل بین صفحات آن یک ولت باشد، بار ذخیره شده روی هر یک از صفحات یک کولن شود.
واحدهای دیگر ظرفیت: میکروفاراد (F 10-6)، نانوفاراد (F 10-9)، پیکوفاراد (F 10-12)
مترجم : مهسا نادری